Friday, June 18, 2010

Seguridá: como ir en bici.

Esti tochu que va a continuación tien l´enfotu de dar coseyos pa circular con seguridá en bici. Son una serie de notes que tengo en cuenta a base de llevar muchos sustos, tanto causaos por mi mismu como por causa axena.

Ir en bici por carretera tien ciertu riesgu. Parte desti riesgu solo se puede evitar dexando de salir por carreteres, otra parte depende de la carretera que se esbille y por último hay una parte que depende de como vaigamos pola carretera. El principiu xeneral ye que si topamos con un automovil siempre saldremos perdiendo. Cuestiones de xusticia y llegales aparte, no ye mala idea tar pendiente además de lo que facemos nosotros, de lo que pueda facer mal cada automovilista que mos atopemos.

ESCOYER LA CALEYA
La antigua rede de caleyes, güei asfaltaes o aformigonaes, ofrez miles de kilómetros pa rodar cola bici. Sea esta de carretera o montaña ye una cuestión de gustos: a la mayoría de ciclistas de montaña no yos gusta dir por terrenu asfaltao pero los ciclistas de “carretera” escoyen principalmente carreteres en perfectu estau, sin grandes rampes. Tampoco les bicis modernes son afayadizes pa rodar por tramos bacheaos, con gravilla o incluso aformigonaos. Yo creo que se pue equipar les bicis de carretera con desarroyos ligeros (triple platu o similar) y ruedes robustes. Evitar los cuadros demasiao ríxidos y disfrutar de les caleyes asfaltaes. Polo menos ye lo que yo faigo.

En tou casu, hay que evitar los tramos con munchu tráfico y sin arcén, o que sirvan de enlace pa tramos d´autopista como ye el casu de la carretera carbonera.

Por supuesto tamién hay que evitar los túneles (tan prohibíos si vamos sin luz) y los tramos n´obres.

Aparte de haber carreteres peligroses, tamién hay horarios peligrosos. Evidéntemente de noche ye mas peligroso pero además hay días malos: domingos muy temprano, días de fiesta como nochebuena o nochevieja son días propicios pa atopar xente que no vaiga en condiciones.

TÉCNIQUES

Tengo selecionaes varies técniques concretes. Esta selección fíxela a base de reflexionar después de llevar sobresaltos y sustos. Por tanto el primer trucu ye salir siempre “santiguandose” -o lo que cada uno crea conveniente, pero teniendo una actitú previa de prevención- y reflexionando sobre lo que se pue facer pa evitar los sustos si ye que estos dan opción a rectificar lo que haigamos fecho mal. Les dos fuentes de que disponemos pa analizar los riesgos son les estadístiques, que xeneralmente son sobre muertes, y los "sustos" o incidentes que presenciemos, que ye una fuente muy valiosa de estudiu, personalizau además. En otru artículu voy resumir informes que hay en inglés. Los que hay en español son del tipo "pon cascu" o "cumple les normes", cosa que aquí doy por evidente. El estau de la bici y el tipo de cascu tampoco ye cosa que vaiga tratar aquí, pero ye importante.

1-Rotondes.
Les rotondes non tan feches pa les bicis, polo tanto son difíciles, y poco mas hay que decir ¡empezamos bien!
En realidá, identificales como puntu peligrosu pue ser suficiente, llegando con atención y dispuestu a parar a la derecha si no se ve claro, tampoco tien por que dar sustos: hay que ponderar un poco los riesgos, a saber, que te alcancen por detrás o por la izquierda, o que te salgan por la derecha. Y tamién meter la pata nosotros mismos. A mas pericia conduciendo la bici, mas compensa entrar con suficiente velocidá y al contrario.
Siempre ye conveniente antes de llegar a la rotonda mirar hacia atrás pa ver si mos sigue algún vehículo. Además, y esto vale pa todo, al facer el gestu de mirar somos mas visibles.
Yo diría que en les rotondas ámplies, que tienen continuidá en el arcén, compensar ir por dichu arcén, concretamente justo por el interior de la linea blanca, y si se va acompañau, de uno en uno.
En algunes rotondas pequeñes compensa salir del acén antes de llegar a la rotonda (mirando primero), pa tener algo mas de sitiu y mejor trayectoria.
Mucha xente experimenta trazando la rotonda por el interior, pero aunque en algún casu puede no ser mala idea, en general tien mas inconvenientes que beneficios.

2-dir en “paralelo”. Los ciclistas vamos en “paralelo” pa charlar. Muchos ciclistas salen en bici pa charlar polo que si no tuviera permitío salir en “paralelo” no saldríen. Por tanto permitir dir en “paralelo” lleva a mas ventes y esto a desconfiar de les recomendaciones, ya que puen tar influíes pola industria. Presumiblemente existen estudios que demuestren que dir en “paralelo” ye mas seguro que dir en fila o solu. Yo los estudios no los ví y dudo de los resultaos. En tou casu, un mínimo ye conocer la norma y alegrase de que polo menos no mos multen por dir charrando onde hay arcén ámpliu.

La norma diz que ta permitío dir en paralelo cuando el arcén ye anchu como pa dir por él dos fileres de ciclistas (el arcén de metro y mediu) y tamién cuando “no se interrumpe el tráficu” o sea, en carreterines muy secundaries. En ésti últimu casu hay que tener en cuenta que, en carreteres de montaña, hoy en día los coches no faen nada de ruidu y nos puen dar alcance sin danos cuenta.

No ta autorizao (y además ye muy peligroso) dir uno por el arcén y otru por la calzada-a la izquierda de la llinia- o dir en paralelo donde no haiga arcén, parando el tráfico o a la salida de curves. La cosa empeora a medida que la velocidá se reduz y aumenta la charla, cosa que va aparexao a dir en paralelo. Tamién ta prohibío dir en fila de a tres. Muches “grupetes” ciclistas no obedecen ni la norma ni el sentíu común, y algunos automovilistas tienen además poca consideración hacia la seguridá del ciclista.

Dau que en realidá en lo que para la norma ye que no se multa a nadie, ye cosa d´elección personal. La mia ye que cada añu voy mas por la derecha, hasta el puntu de que de vez en cuando adelanto a ciclistas que van por la “raya blanca” y al no poder o querer pasalos por la izda los acabo pasando por la gravilla, por la derecha. Voy con cubiertes muy dures (les de menos gama o de cicloturísta), pa evitar pinchazos, con lo que pierdo uno o dos km x hora. Casi siempre solu, pero, yo hablo poco cuando pedaleo o pedaleo poco cuando voy falando.

Lo que ye verdá ye que dienso acompañaos somos mas visibles, pero tamién menos maniobrables, polo cual yo creo que no ye cosa de qué ye meyor sino de adaptar ciertos vezos a dir solu o acompañau.

3-”ir a rueda”. Ir “a rueda” muy cerca tampoco ye la manera mas segura de circular. Antes la norma obligaba a dir separaos como metro y mediu. En tou casu, ahora que ta permitio, polo menos el que vaiga “a rueda” tien que saber como se fai. Pa dir a rueda faen falta una serie de requisitos:

-el que vaiga delante tien que tar avezau y dir a velocidá constante, avisar etc. Cuanto mas deprisa se va menos tirones y polo tanto mas cerca se pue dir, y ye mas útil.
-el que vaiga detrás tien que llevar un deu en cada freno. Los frenos actuales se accionen bien desde “arriba”. A mas velocidá mas fácil perder rueda y mas seguro ir cerca.
-hay que tener cierta técnica pa evitar “facer el afilador”: saber retrasar la bici desplazando el sillín hacia atrás rápidamente.
-lo meyor ye pillar rueda un poco de lao, una distancia inversamente proporcional a la velocidá, sin alcanzar la bici que va delante. Eso da mas vista adelante y marxen pa evitar el afilador. Con un poco de práctica, como siempre hay algo de viento lateral, el efectu sinérgicu de dir a rueda no se ve mermau pero la seguridá aumenta mucho.

4-Interferencies con coches.

Ye el accidente mas común, en toes les sus variantes. Pa un conductor que no sea cicista, una bici no la suel identificar como obstáculo. No ye algo "criminal" sino un efectu psicológicu. Pa un conductor tipo somos un obxetu que no se mueve y polo tanto no despertamos atención. Insistiré varies vegaes en volvese pa ser "visibles" (no se trata de una chulería, sino de causar una llamada de atención y romper el efectu de tar "paraos") polo que hay que aprender a circular seguru volviendo la cabeza manteniendo la trayectoria segura (recta generalmente).

Si vamos pol arcén, y un coche que mos ta adelantando se detién con intención de girar a la izda, hay que pensar que puede haber otru coche que vaiga detrás que trate de adelantar pola derecha, por onde vamos nosotros. Por tanto hay que considerar que mirar y/o apartase disminuirá la posibilidá de ser alcanzaos por un coche o moto que no mos vea.

Casi lo mismo: si nos adelante un coche y da la impresión de que ta perdiendo velocidá, y existe la posibilidá de que pare a la derecha o gire pa esi lao, aunque no ponga el intermitente ye fácil que pare o gire sin venos. Varies vegaes al añu lo normal ye que un ciclista tome una desviación involuntaria pa evitar ser atropeyau.

Si vemos un coche de frente que se para y pue girar a la izquierda, aunque no lleve intermitente seguramente cruce. Ye mas dificil que no mos vea pero a veces pasa, por tanto deu al freno por si acasu.

Si en una carretera sin arcén pero con llinia discontínua vemos que de frente lleguen mas de un coche ye meyor no perdelos de vista. Si ye un camión o vehículo anchu seguíu de coche, entós hay que examinar los márxenes de la carretera. Lo normal ye acabar fuera de la carretera sin tener ganes de mexar varies vegaes por temporada.

Siempre que arranquemos de un semáforo y queramos seguir de frente, se puede mirar el intermitente de los que vaigan detrás, pues munches veces no mos ven y giren por onde tamos nosotros.

Uno de los casos en que mas extremu propongo el comportamientu ye en los carriles de "deceleración" o como se llamen (entraes a gasolineres o similar). Aquí si voy solu "entro" en la gasolinera y luego faigo un cruce, mirando por supuesto, en lugar de seguir la trayectoria recta. Diendo acompañau suelo limitame a mirar hacia atrás (eso siempre) y en poner el grupo en fila, si de deja, claro.

5-Ciudá.
En ciudá lo suyo sedría ir por carril bici. Como no ponen porque no yos da la gana, tenemos que convivir colos coches, lo cual ye muy dificil y ye en sí peligroso, igual que les rotondes, polo que lo meyor ye elegir bien el recorríu y dir bien a la defensiva. Ye fundamental llevar bien el ritmo, y acelerar fuertemente en tramos onde podemos ir guardando metros col vehículo de delante, evitando ser adelantaos. Cuando los coches lleguen a un semáforo en roxu, se puede adelantar polos furacos, pero siempre esperando pa adelantar a que los coches paren y diendo mucho mas despacio, lo que aparte da marxen pa descansar y acelerar nos tramos rápidos.

Da seguridá saber la programación del semáforo y arrancar un par de segundos antes. Pa no adelantase mucho, esi tiempu se emplea en poner los pedales. El procesu de calzar los pedales faelo mucha xente mal: traten de meter el pedal del pie de apoyase en plena aceleración y puestos de pie. En concreto, facer ésto con el pie derechu ye muy peligroso porque se puede escapar el pie y metelu debaxo les catalines (a mi pasome, no fue grave pero la herida tardó en curar). Ye meyor poner el pedal tranquilamente, meyor sentau y después de la primera pedalada (o sea muy pronto) y acelerar luego progresivamente, con mas ímpetu cuanto mas deprisa, dexando unes pedalaes en “vacío” al cambiar de marcha. Y meyor acostrumbrase a arrancar col pie derechu, dexando el izdu, que no tien peligru pa después. Por otru lao desgastase en los primeros 50 metros después de les paraes no ye efectivo en ningun entrenamientu o ruta.

Onde hayga coches aparcaos, o bien guardamos una separación equivalente a una puerta abierta de coche o bien miramos el interior. Ye muy normal que los coches abran (abramos, los que tengamos coche) la puerta sin mirar, pero casualmente nunca yos da el camión de la basura sino un ciclista.

6-Baxaes.
Ser atropeyau ye el mayor riesgu que hay. Diendo solu tamién te pues mancar, claro. Con cierta técnica nes baxaes la seguridá aumenta. Se puede baxar coles menes nel “pisu de arriba” (frenando coles manes sobre la maneta del freno), pero el control ye menor que desde abaxo. Hubo una moda de colocar los frenos de tal manera que desde abaxo no se llegaba a frenar. Por suerte fue una moda pasaxera, aunque tovía se puede ver. Agarrau abaxo, mirando lo mas lejos posible, con los brazos un poco flexionaos y sentaos en posición normal, pero con algo de presión nos pedales, levantando alternativamente el pie del interior de la curva y presionando nel que queda abaxu (meyor si se cambia el pie siempre pedaleando hacia adelante, aunque no ye imprescindible) ye la manera como hay mas marxen de error. Mirar lexos pero pendiente de la gravilla, baches, fueya, rames, boñiques, animales muertos, animales vivos, carretillos...

En tou casu, baxar a ritmo de competición disminuye la seguridá, en algunos casos mucho, mientres que baxar mas o menos como se baxa en coche auménta la seguridá, evita adelantamientos etc. Dir demasiao despacio tampoco ye seguro.

2 comments:

international businesses traveler said...

Dices que col tiempu cada vez vas mas arrimau a la derecha, en carreteres sin arecn, yo fago lo contrario, cada vez dejo mas espacio de seguridad, porque si algo aprendi, ye que son muy pocos los coches que dejen un metro y mediu al adelantar y siempre ta bien dejar un metro a la derecha por si se hay que apartar.

Canil Blancu said...

Disculpes por tener activao la moderación de comentarios, ye que fai unes semanes tuve un ataque de spam.

Voy a ver si intento corregir algunes faltes de ortografía y de expresión, y también buscar fueyes anglosajones de muchu nivel pa esti tema.